Dünya’nın manyetik alanı dramatik bir zayıflama durumu içerisinde ve akıl almaz yeni bir araştırmaya göre, bu olağanüstü bozulma, 1000 yıldan fazla süren bir modelin parçası. Dünya’nın manyetik alanı bize sadece Kuzey ve Güney kutuplarını vermez; ayrıca bizi Güneş rüzgârları ve kozmik radyasyonlardan korur. Fakat, bu görünmez kuvvet alanı bilim adamlarının düşündüklerinin aksine, manyetik kutuplarımızın tersine dönüşüyle birlikte hızlı bir şekilde zayıflıyor.
Bunlar kadar çılgınca olan başka bir şey ise bu olayın aslında geniş zaman aralıkları boyunca sürmüş olmasıdır. Bu olay son yaşandığında, yaklaşık 780 bin yıl öncesiydi. Buna rağmen, 40 bin yıl öncesinde bunun tekrar yaşanmasına ramak kalmıştı.Bu olay gerçekleştiğinde, binlerce yıl boyunca,polarite geri dönüşle birlikte pek de hızlı sayılmaz aslında.
Kimse böyle bir tersine dönüşün yakında olup olmayacağını kesin olarak bilmiyor. Bunun bir nedeni ise somut veri eksikliği.
Şu anda bilim adamlarını en çok ilgilendiren ve Şili’den Zimbabve’ye kadar uzanan bu geniş bölgeye Güney Atlantik Anomali deniyor. Dünya’nın uydularının geri dönmesini engelleyecek aşırı derecedeki zararlı anomaliyi içinde barındıran bu güçsüz alan, aynı zamanda yaydığı fazladan radyasyonla elektronik akşamlara da zarar verebilir.
A.B.D.’nin Rochester Üniversitesi’nden fikiz profesörü olan Vincent Hare, “manyetik alanın değiştiğini bir süredir biliyorduk, ancak bu bölge için uzun bir süre olup olmadığını veya bu bölge için normal bir süreç olup olmadığı bilmiyorduk,” dedi. Bilim adamlarının Dünya’nın bu bölgesinin manyetik tarihiyle ilgili çok fazla bilgi sahibi olmamasının sebeplerinden birisi ise geçmiş çağlarda arkeolojik olarak korunmuş kalıntılar anlamına gelen “arkeomanyetik veri” eksikliğidir. Bu tarz bir geçmiş çağ bugünün Güney Atlantik Anomalisi’nin üzerinde bulunan Zibabve, Güney Afkrika ve Bosvana’ya komşu olan Limpopo Nehir Vadisi’nde yaşamış bir grup eski Afrikalı’ya aitti.Yaklaşık 1000 yıl önce, bu Bantu insanları çevresel sıkıntıların olduğu zamanlarda batıl bir ayin olan bir ayrıntıyı gözlemledi. Kuraklık zamanları boyunca, yıllar sonra bilim adamları için bilimsel bir çalışma ortamı hazırladıklarını asla bilmeden, yağmurların tekrar gelmesi için kutsal bir arınma ayini olarak kilden yapılmış evlerini ve tahıl ambarlarını yakacaklardı. Ekipteki jeofizikçilerden biri olan John Tarduno, “kili çok yüksek sıcaklıklarda yaktığınızda, aslında manyetik mineralleri dengeliyorsunuz ve çok yüksek sıcaklıklarda soğuduklarında Dünya’nın manyetik alanının bir kaydını çıkarıyorsunuz,” diyerek bir açıklama yapmıştır.
Bu yakma ayinlerinden kurtulan eski eserlerin bir analizi, bugünün Güney Afrikalı’larının atalarının yalnızca kültürel uygulamalarının dışında çok daha fazlasını gün yüzüne çıkarmaktadır.Tarundo, “anomalilerin tekrarlayan davranışlarını araştırıyorduk çünkü bugün olan olayın o olduğunu düşünüyoruz ve Güney Atlantik Anomalisi’ne sebep olan şey de bu,” diyor. “Bu anomalilerin geçmişte olduğunu gösteren kanıtlar bulduk ve bu manyetik alandaki değişiklikleri bağlamsallaştırmamıza yardımcı oluyor.”“Yanma olayından hemen sonra zamanda donmuş bir pusula” gibi, zayıflayan Güney Atlantik Anomalisi’nin ortaya çıkaran yapay dokular tarihten bağımsız bir olay değil.Benzer dalgalanmalar 400 ile 450, 700 ile 750 ve 1225 ile 1550 yılları arasında meydana gelmiştir ve bize Güney Atlantik Anomalisi’nin yerini gösteren bir desen olduğu gerçeği coğrafik bir sürpriz değildir. Tarundo, “Afrika’nın altında,çekirdek ile manto sınırında, küresel manyetik alan üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilecek olağandışı bir şeyin varlığına dair daha güçlü kanıtlar elde ediyoruz,” dedi. 160 sene veya daha fazla bir süredir yer alan, Dünya’nın şu anki manyetik alanındaki zayıflama, “Geniş-Alçak Hız Kesme Gerilim Bölgesi” denilen ve Afrika Kıtası’nı yaklaşık 2900 kilometre altında yer alan, yoğun kaya topluluklarından oluşan geniş bir rezervuarın neden olduğu düşünülmektedir.
Araştırmacılar, geçen sene, bunun on milyonlarca yıllık olması mümkün olan derin bir özellik olduğunu açıkladılar. “Binlerce kilometre boyunca, bütün sınırları çok net. Neredeyse Güneş’in yüzeyi kadar sıcak olan, Dünya’nın dış çekirdeğindeki sıcak sıvı demir ile daha sert ve serin bir manto arasında bulunan bu yoğun bölgenin, bir şekilde Dünya’nın manyetik alanını oluşturmaya yardımcı olan demiri kötü bir şekilde etkilediği düşünülüyor. Burada neler olduğu hakkında daha fazla şey öğrenmeden önce, daha yapılacak çok fazla araştırma var.Araştırmacıların açıklamasına göre, kutubun tersine dönüşündeki geleneksel düşünce, bunun çekirdeğin herhangi bir yerinden başlayabileceği ama üstümüzdeki manyetik alanda neler olduğunu gösteren en son bulgular (keşifler), çekirdek ile manto sınırındaki yerlerde oluşan olaylara bağlı.Eğer onlar haklıysa, bin yıl önce yapılan bir ayin sayesinde,bütün bunlar gelecek için ne anlama geliyor kimse emin olmasa da zayıflayan bir yapbozun büyük bir parçası avuçlarımızın içinde.Hare, “şu anda bu olağandışı davranışın 160 yıl öncesinden en az birkaç kez oluştuğunu ve bunun daha uzun vadeli bir desenin bir parçası olduğunu biliyoruz, dedi. “Ancak, bu davranışın tam bir kutup dönüşüne yol açıp açmayacağından emin olmak için çok erken.”
Bu keşifler GeophysicalReviewLetters’da yayınlanmıştır.
Kaynak:https://www.sciencealert.com/something-mysterious-under-southern-africa-dramatically-weakening-earth-s-magnetic-field-south-atlantic-anomaly